با سلام و دورد به همراهان همیشگی فراورزش
استفاده از باتوم در کوهنوردی sticks
رواج استفاده از باتوم: امروزه بسیاری از کوهنوردان از باتوم در پیمایش ها و صعود های خود استفاده میکنند و روز به روز به تعداد استفاده کنندگان اضافه می شود.
جای سوال است:
آیا استفاده از باتوم ضرری برای انسان دارد یا از ضروریات است؟
انواع باتوم:
الف: عادی
ب: تلسکوپی
باتوم های تلسکوپی از نظر کارایی بهتر می باشند.
باتوم های فنردار از نظر قدرت کاهش فشار روی دستها و ایجاد خستگی در ضربه های متوالی به دستها کارایی بیشتری دارند.
طول باتوم بر اساس قد فرد و شیب مسیر باید تنظیم شود بطوری که آرنج زاویه ۹۰ درجه داشته باشد.
نحوه استفاده از باتوم:
دراستفاه از باتوم دقت شود تا حد امکان نزدیک به خط عمود بدن باشد.
هنگام راه رفتن بدون حمل بار وکوله پشتی تفاوتی نمیکند که از یک یا دو باتوم استفاده شود.
اما در حمل بارهای سنگین برای حفظ تعادل حتما باید از دو باتوم استفاده شود.
فواید باتوم:
فواید باتوم هنگامی است که از باتوم درست استفاده شود.
باتوم ها در ازای هر ساعت فعالیت کوهنوردی چندین تن وزن را از روی اندام تحتانی به دستها منتقل میکنند.
ودر ازای یک روز فعالیت سنگین کوهنوردی حدود ۳۰ تن وزن وفشار را از روی زانوهای شما منتقل میکند.
در شرایط ذیل استفاده از باتوم بار و فشار را از روی ستون فقرات و مفاصل کم میکند:
در حمل کوله پشتی های سنگین استفاده از باتوم فشار را از روی مفاصل اندام تحتانی کم میکند:
الف:در سنین بالا
ب:در وزن بالای کوهنورد (کوهنورد سنگین وزن)
ج:ناراحتی قبلی مفاصل و ستون فقرات
د:در هنگام حمل کوله پشتی های سنگین (در برنامه های زمستانی و طولانی مدت)
ه:در هنگام کوهنوردی بر روی برف و مکانهای خیس،سبزه زار ،نرم،هنگام عبور از رودخانه،کوهنوردی در شرایط مه یا دید کم (در شرایط فوق حفظ تعادل نقش حیاتی برای سلامتی فرد دارد)
دیگر فواید باتوم:
افزایش حس تعادل و ایجاد تعادل (کاهش زمین خوردن و سر خوردن وسقوط)
هنگام حمل کوله پشتی سنگین
استفاده از باتوم از افزایش بی رویه ضربان قلب در ابتدای فعالیت و شروع کوهنوردی کمک کننده است (ولی بعد از مدتی این کاهش ضربان بدلیل فعالیت ماهیچه های دست و پا ادامه پیدا نمیکند).
دیگر فواید باتوم:
افزایش حس تعادل و ایجاد تعادل (کاهش زمین خوردن و سر خوردن وسقوط)
هنگام حمل کوله پشتی سنگین
استفاده از باتوم از افزایش بی رویه ضربان قلب در ابتدای فعالیت و شروع کوهنوردی کمک کننده است (ولی بعد از مدتی این کاهش ضربان بدلیل فعالیت ماهیچه های دست و پا ادامه پیدا نمیکند).
معایب استفاده از باتوم در کوهنوردی:
۱- استفاده نادرست از باتوم (اگر فاصله بین بدن و باتوم زیاد باشد نه تنها کشیدگی در اندامها زیاد میشود بلکه هنگام چرخش درد زیادی نیز احساس خواهد شد.
۲- استفاده از باتوم ها احساس تعادل را کاهش میدهد
(استفاده مداوم از باتوم توانایی هماهنگی کوهنورد را کاهش میدهد.در مورد استفاده مکرر از باتوم، کوهنورد احساس امنیت بیشتری میکند.این اثر مخرب بوده و باعث میشود در مناطقی که صعب العبور است ،خصوصا جایی که فرد نمی تواند از باتوم استفاده کندفرد دچار مشکل شود،مانند :تیغه های باریک کوه ومسیرهای پرتگاهی) (متداولترین حادثه کوهنوردی :سقوط بلیل لغزش در هنگام فرود است).
از خطرات استفاده از باتوم در کوهنوردی:
۳- مکانیزم های محافظتی فیزیولوژیکی را کاهش میدهد:
استفاده مداوم از باتوم تحریک کشیدگی فیزیولوژیکی را که برای تغذیه غضروف مفصلی و ورزیده کردن وحفظ حالت کشسانی مفصل لازم است کاهش میدهد.
۴- افزایش ضربان قلب به دلیل فعالیت ماهیچه های بزرگتر در اندام فوقانی (دستها).
۵- راحت نبودن هنگام عکاسی یا فیلمبرداری در برنامه های کوهنوردی(دلیل پزشکی نیست).(حتی میتواند خطراتی برای کوهنورد داشته باشد)
روش صحیح راه رفتن و کوهنوردی وجلوگیری از کشش شدید عضلات اندامها:
لازم است کوهنوران به دلایل فیزیولوژیکی – حرکتی (سیستم گیرنده های عمقی مفاصل ) روش صحیح پیمایش وکوهنوردی را برای حفظ حالت کشسانی ،ایمنی و کم فشار بودن مفصل آموزش دیده و بیاموزند.
عوامل مهم درمیزان فشار وارده بر مفاصل اندام تحتانی:
وزن بدن(خصوصا وزن زیاد کوهنورد)
وزن کوله پشتی
روش صحیح پایین رفتن از کوه
عوامل مهم درمیزان فشار وارده بر مفاصل اندام تحتانی:
وزن بدن(خصوصا وزن زیاد کوهنورد)
وزن کوله پشتی
روش صحیح پایین رفتن از کوه
توصیه ها:
کوهنورد باید با قدم های کوتاه،ضربه گیر ومتغیر (از لحاظ نحوه قدم برداری)تا جایی که میتواند جلوی کشیدگی اندامها را بگیرد.
یعنی قدم برداشتن درهنگام فرود باید کوتاه، کشش دار،و تا حد امکان آرام باشد.(نه آنقدر آرام که موجب خستگی عضلات چهارسر ران وعضلات جلو ران گردد)
ضمنا از دویدن در سراشیبی ها و برداشتن قدم های بلند بپرهیزید.
در راههای باریک و خطرناک از طناب بعنوان کمک و حمایت استفاده کنید.
مسیر های فرود را میانبر نزنید.
برنامه های کوهنوردی را متناسب با توانایی بدنی خود انتخاب کنید.
با رعایت موارد فوق میتوان ده ها سال به ورزش کوهنوردی بدون بروز عوارض ارتوپدی و مفصلی پرداخت.
اگر کوهنوردان به نوشیدن زیاد مایعات عادت کنند مشکلات مفصلی کمتری برایشان بوجود میآید زیرا مفاصل از بی آبی رنج میبرند.
بخصوص در طول ضرب دیدگی های خفیف و مداوم غضروف ها (به ویژه در زانوها هنگام پایین رفتن از کوه ) مشکل کم آبی بیشتر نمود پیدا میکند،زیرا غضروف ها دارای رگ نیستند واولین جایی هستند که از بی آبی دچار مشکل میشوند.
استفاده از باتوم در کوهنوردی نباید عادتی و همیشگی باشد.
نباید از آن در تمامی مسیرها استفاده کرد.
بخصوص استفاده دائمی از باتوم در کودکان و نوجوانان جایز نیست.
در استفاده از باتوم باید فوائد و مضرات آن در نظر گرفته شود سپس در موردکاربرد آن تصمیم گرفته شود.
کلام آخر: باتوم را طوری حمل و استفاده نمایید که در صورت نیاز به دستانتان و عدم نیاز به باتوم بتوانید آن را براحتی در کوله پشتی خود قرار داده و قسمت تیز باتوم بسمت پایین باشد تا خطریا مزاحمتی برای کوهنورد پشتی شما نداشته باشد.
گرد آورنده : دکتر حمید مساعدیان
عضو کمیسیون پزشکی اتحادیه جهانی کوهنوردی
عضو کمیته پزشکی فدراسیون کوهنوردی و
صعودهای ورزشی
بازنشر : فراورزش – www.faravarzesh.com