با سلام خدمت همراهان همیشگی سایت فرا ورزش

معلولیت نابینایی و کم بینایی

 

افراد نابینا فقط افرادی نیستند که از نظر عملکرد هیچ­گونه توانایی دیدن نداشته باشند، بلکه آن دسته از صدمه­دیدگان بینایی نیز نابینا به حساب می­آیند که قادر نباشند خطوط معمولی را بخوانند و بنویسند و در محیط­های ناآشنا، بدون کمک دیگران یا کمک­های تکنیکی به طور مطمئن حرکت کنند.

اختلال بینایی اصطلاحی پذیرفته شده است که به همه سطوح کاستی بینایی اشاره دارد. این اختلال معادل با نابینایی نیست. کاهش بینایی می­تواند انجام برخی کارها را مشکل یا غیرممکن سازد. حتی آن­ها که نابینا پنداشته می­شوند، اغلب می­توانند بین روشنایی و تاریکی را تشخیص دهند. اختلال بینایی عبارت است از بدکاری چشم یا عصب بینایی که مانع دید طبیعی فرد شود. فردی که دارای اختلال بینایی است، رشد نابهنجار، بیماری یا آسیبی دارد که در عمل توانایی چشم­ها را کاهش می­دهد. نابینا و نابینایی به گونه های مختلفی تعریف شده است. هر یک از این تعاریف بر مبنای هدف خاصی است. برای مثال تعریف قانونی برای این منظور به کار می رود تا معلوم شود شخص مشمول امتیازاتی که قانون برای افراد نابینا معین کرده است می­شود یا خیر؟. به طور کلی کودکان با آسیب بینایی به دو گروه اصلس تقسیم می شوند: نابینایان و کم بینایان. تیلور تعریف آموزشی از نابینایی و کم بینایی ارائه داد و بیان کرد که افرادی که میزان بینایی آن­ها اجازه استفاده از خطوط نوشتاری را برای مقاصد آموزشی به آنها نمی­دهد و از بریل، حس لامسه و وسایل کمک شنیداری استفاده می­کنند، ­نابینا خوانده می شوند. همچنین افرادی کم بینا کسانی هستند که در امر آموزش از باقی مانده بینایی خود و از کتاب­هایی با خطوط درشت یا وسایلی که خطوط را بزرگ نمایی می­کنند،­ استفاده می­کنند.

 

مرزبندی ورزشی نابینایان بر اساس تقسیم بندی انجمن بین المللی ورزش­های نابینایان

طبق مقررات این انجمن، بین نابینایان و کم بینایان هیچ تفاوتی نیست و برای هر دو گروه کلمه انگلیسی Blind مورد استفاده قرار می­گیرد. طبقه بندی ورزشی نابینایان باتوجه به شدت و ضایع بینایی و درجه توانایی دید آن­ها انجام می­شود. این کلاس بندی نیز براساس معیارهای بینایی سنجی صورت می­گیرد. براساس تقسیم بندی سازمان IBSA نابینایان در سه کلاس طبقه بندی می­شوند.

کلاس B1 (نابینایی مطلق):  توانایی ادراک نور را در هر دو چشم نداشته و یا درک بسیار ضعیفی از نور دارند ولی قادر به تشخیص اشیا نیستند.

کلاس B2 (کم بینایی در حد زیاد):  توانایی تشخیص اشیا را تا فاصله ۲ متری دارند یعنی دقت دید  دارند این درحالی است که شخص با بینایی طبیعی می­تواند تا فاصله ۶۰ متری را به وضوح ببیند. همچنین میدان دیدشان کمتر از ۵ درجه است.

کلاسB3 (کم بینایی در حد متوسط):   آنها می­توانند اشیا را در فواصل ۲ تا ۶ متری ببینند و دقت دید آنها از  تا     بوده و یا به عبارت دیگر میدان دید ۵ تا ۲۰ درجه دارند.

شیوع

طبق آماری که سازمان بهداشت جهانی در روز جهانی نابینایان در سال ۲۰۰۷ اعلام کرد، حدود ۴۵ میلیون نفر در جهان نابینا هستند که ۹۰ درصد آنها در کشورهای در حال توسعه زندگی می­کنند و تقریبا ۱۸۰ میلیون نفر نیز مشکلات بینایی دارند. همچنین هشدار داد که انتظار می­رود این آمار با توجه به رشد جمعیت و بالارفتن سن این جمعیت تا سال ۲۰۲۰ میلادی به دو برابر برسد. از بین انواع معلولیت­ها، معلولیت بینایی به تنهایی   آمار معلولیت­ها را به خود اختصاص داده و دارای بالاترین نرخ شیوع می باشد که ۹% موارد مادرزادی،  ۱۸٫۴% به علت آسیب دیدگی فیزیکی،  ۳٫۵% ناشی از بیماری های عفونی،  ۳۵٫۲% به علت بیماری های غیرعفونی،  ۲۳% در نتیجه کهولت و پیری و ۱۰٫۹% به علل نامشخص می باشند. از میان ۱٫۴۰۰٫۰۰۰ نفر معلول جسمی در ایران حدود ۴۳ هزار نفر معلول نابینا با شیوع هفت در هزار  کمتر از شیوع جهانی آن یعنی ۷٫۸ در هزار در کشور وجود دارد.

علل و عوامل

علل اصلی و عمده آسیب بینایی شامل بیماری­های عفونی، تصادفات، ضربه­ها، مسمومیت­ها، غده­ها، بیماری­های عمومی، بیماری­های دوران بارداری و عوامل ارثی است. وراثت یکی از علت­های بیماری­های چون آب مروارید، تحلیل عصب بینایی و زالی است که تقریبا به طور یکسان در گروه­های سنی مختلف مشاهده می­شود. عوامل وراثت در مقایسه با عوامل دیگر مانند بیماری­ها و تصادفات در آسیب­های بینایی از فراوانی بیشتری برخوردار است. گاهی شرایط محیطی ممکن است سبب معلولیت­های بینایی در کودکان شود. برای مثال، سخت شدن پشت عدسی چشم در سال ۱۹۵۰ شایع بود. پس از بررسی معلوم گشت که علت بیش از نیمی از آنها افزایش اکسیژن در دستگاه نگه­داری نوزاد پیش رس است. مسئله دیگر شیوع هر هفت الی ده سال سرخک یا سرخچه است که اگر مادران در دوران اولیه بارداری به این بیماری مبتلا شوند، ممکن است نوزادان آن­ها با ترکیبی از مشکلا بینایی، شنوایی،­ عقب ماندگی ذهنی و سایر معلولیت­ها به دنیا آیند.

اهداف اختصاصی ورزش معلولین نابینایی

با توجه به مهمترین خصوصیات فیزیولوژیکی، ذهنی و روانی و اجتماعی معلولان بینایی که بیان شد، اهداف و وظایف اختصاصی ورزش با آنها مشخص می­شود. این وظایف و اهداف برای کودکان در سنین قبل مدرسه و کودکان مدرسه­ای نوجوانان تا افراد بزرگسالی که بعدا نابینا شده­اند نیز صادق است. از جمله به اهداف می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱ـ به وجود آوردن شرایط مناسب برای تکامل طبیعی توانایی­های حرکتی­ـ­روانی کودکان در سنین قبل از مدرسه

۲_ پشتیبانی از روند تکاملی کودک از طریق در اختیار گذاشتن فضاهای حرکتی مناسب و وسایل بازی مخصوص

۳ـ به وجود آوردن شرایطی که در آن کودک معلول نابینا، حداکثر اطمینان را در هنگام انجام حرکات داشته باشد.

۴ـ آموزش آن­ها در استفاده­ی بهینه و حداکثر از توانایی­های موجود: استفاده از حواس شنوایی و لامسه به طور مطلوب

۵_انبساط دادن به حرکات و حالات نگه­داری حرکات ریتمیک و اقتصادی با استفاده از نرمش­های ریتمیک.

۶ـ افزیش تجربیات حرکتی، استفاده از وسایل، همراه با انجام وظایف تمرینی متنوع و استفاده از وسایل کمکی مختلف

۷ـ کمک به بالا بردن بازدهی­ها از طریق شرکت دادن آن­ها در مسابقات ورزشی برای ایجاد انگیزه برای بروز توانایی­ها.

۸ـ به وجود آوردن موقعیت­هایی که در آنها رفتار اجتماعی تمرین شود، وظایف دو نفره و گروهی از قبیل انجام ورزش­هایی از قبیل  قایق سواری، دوچرخه سواری، جودو، با افراد غیر معلول.

۹ـ آگاه ساختن آن­ها نسبت به امکاناتشان برای شرکت در فعالیت­های ورزشی و توضیح درباره اهمیت رشته ورزشی

۱۰- آموزش حرکات ابتدایی مثل راه رفتن، پریدن، دویدن و غیره به عنوان شرط اولیه برای فراگیری مهارت­های حرکتی.

منابع

اهداف اختصاصی ورزش معلولین نابینایی

با توجه به مهمترین خصوصیات فیزیولوژیکی، ذهنی و روانی و اجتماعی معلولان بینایی که بیان شد، اهداف و وظایف اختصاصی ورزش با آنها مشخص می­شود. این وظایف و اهداف برای کودکان در سنین قبل مدرسه و کودکان مدرسه­ای نوجوانان تا افراد بزرگسالی که بعدا نابینا شده­اند نیز صادق است. از جمله به اهداف می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱ـ به وجود آوردن شرایط مناسب برای تکامل طبیعی توانایی­های حرکتی­ـ­روانی کودکان در سنین قبل از مدرسه

۲_ پشتیبانی از روند تکاملی کودک از طریق در اختیار گذاشتن فضاهای حرکتی مناسب و وسایل بازی مخصوص

۳ـ به وجود آوردن شرایطی که در آن کودک معلول نابینا، حداکثر اطمینان را در هنگام انجام حرکات داشته باشد.

۴ـ آموزش آن­ها در استفاده­ی بهینه و حداکثر از توانایی­های موجود: استفاده از حواس شنوایی و لامسه به طور مطلوب

۵_انبساط دادن به حرکات و حالات نگه­داری حرکات ریتمیک و اقتصادی با استفاده از نرمش­های ریتمیک.

۶ـ افزیش تجربیات حرکتی، استفاده از وسایل، همراه با انجام وظایف تمرینی متنوع و استفاده از وسایل کمکی مختلف

۷ـ کمک به بالا بردن بازدهی­ها از طریق شرکت دادن آن­ها در مسابقات ورزشی برای ایجاد انگیزه برای بروز توانایی­ها.

۸ـ به وجود آوردن موقعیت­هایی که در آنها رفتار اجتماعی تمرین شود، وظایف دو نفره و گروهی از قبیل انجام ورزش­هایی از قبیل  قایق سواری، دوچرخه سواری، جودو، با افراد غیر معلول.

۹ـ آگاه ساختن آن­ها نسبت به امکاناتشان برای شرکت در فعالیت­های ورزشی و توضیح درباره اهمیت رشته ورزشی

۱۰- آموزش حرکات ابتدایی مثل راه رفتن، پریدن، دویدن و غیره به عنوان شرط اولیه برای فراگیری مهارت­های حرکتی.

این بخش ادامه دارد: در پست های بعدی با اهمیت بینایی در ورزش و تعادل و مکانیسم بینایی در حفظ تعادل و پیامدهای نابینایی و کم بینایی در حفظ تعادل بدن آشنا خواهیم شد.

منابع

  1. Mohammad Kazem. Physical Suffering Report for the Research Project “The Level of Community Needs for Welfare Services”, . Physical Disorders in Iran 1998.
  2. Thigpen CA, Padua DA, Michener LA, Guskiewicz K, Giuliani C, Keener JD, et al. Head and shoulder posture affect scapular mechanics and muscle activity in overhead tasks. Journal of Electromyography and kinesiology. 2010;20(4):701-9.
  3. Woldeyes A, Adamu Y. Gender differences in adult blindness and low vision, Central Ethiopia. Ethiopian medical journal. 2008;46(3):211-8.
  4. Majid. JF. Leisure Management in recreational sports. . Tehran University Press. 2008.